Безнең авыл Казанга якын булса да, теләсә кемне читтән алып кайтып күмдермибез...

Бүген шәһәрдә мәрхүмне җирләү зур проблема булып тора. Казанда көн саен кырыкка якын кеше вафат була. Авылда төгәл бәһа күрсәтелмәсә дә, кешене соңгы юлга озату зур кыенлык тудырмый. Биредә барысы да гадирәк башкарыла. Гадәттә, авыл җирлегендә бәһа белән бәйле мәсьәләдә кеше үз хәленнән чыгып бирә. Ләкин төрле җирләрдә хәл төрлечә. Ә шәһәрдә вәзгыять башкача һәм монда якынча төгәл бәяләрне ачыкларга мөмкин.
Бүген Казанда мәетне соңгы юлга озату буенча төрле ритуал компанияләр эшли. Мәсәлән, Казанның Журналистлар урамында урнашкан ритуал хезмәт күрсәтү оешмасының бәяләрен генә алыйк. Биредә ләхет такталар җыелмасы - 2 мең сум, махсус белгечнең мәетне юу процессы – 2 мең сум, юу бүлмәсенең арендасы – 3 мең сум, кәфенлек - 1 500 сум, юу өчен носилкалар – 1 мең сум, колаша – 500 сумны тәшкил итә. Барысы бергә - 10 мең сум.

Болардан тыш кабер казу - 4800 сум, кабер урыны – 13 мең сум тора (үзләре килешә). Шулай итеп, барысы бергә 28 мең сум тирәсе. 

Авылларда хәл бераз башкача һәм бәяләр дә шәһәрнекеннән шактый түбән. 

Әмма шәһәр янындагы авылларда шундый проблема бар: авылныкы булмаган кешеләрне кайтарып күмәләр. Шәһәр яны авыл җитәкчеләре моңа карата үз чараларын күрә.

Биектау районы Әлдермеш авылында кешене алып кайтып күмү түләүле икән. Бу турыда авыл советы җитәкчесе Тәлгать Сабиров үз фикерләрен җиткерде. “Безнең авыл Казанга якын булса да, теләсә кемне читтән алып кайтып күмдермибез. Әгәр дә бик якын туганы булган очракта гына чыгарма ясыйбыз. Андый кешеләр читтән алып кайтып күмелә икән, моның өчен якын туганы 5 мең сум түләргә тиеш. Бу бәһане 2010 елда мәчет имамы билгеләде. Акчаны ул җыеп, теркәп бара. Бу акча җир өчен алынмый, ә менә мәчетне карап тору өчен кирәк. Әгәр дә кешене җирләр өчен бәя куймаган булсак, авылның зираты әллә кайчан тулып беткән булыр иде инде. Әлдермеш тирәсендәге авылларда да кешене җирләү күптән түләүле инде”, - диде ул.

Гадәттә, нинди эшләр башкарган өчен акча түләү каралган соң? Кайбер авылларда, аеруча Казанга якын булганнарында кабер казыган бригадага акча түлиләр, ләкин авылларда акча түләү каралмаган. Әмма гадәттә ләхет алучыларга 500 сум бирелә, мәет юучыларга да 500 сум каралган. Муллага гүр һәм хәер сәдакасе тапшырыла. Гүр сәдакасының күләме төрле районнарда төрлечә. Хәер сәдакасын кем күпме бирә ала, шуның кадәр тарата ала. Зиратта җеназа намазын укыган муллага да бәя төрлечә күләмдә. Монда да кем күпме булдыра ала, шуннан чыгып бирә. 

Бу хакта тулырак: https://intertat.tatar/society/keshene-so-gy-yulga-ozatu-k-pmeg-t-sh-/